با ملاحظه ی کتب و اقوال گوناگون، مجموع فرزندانی که به امام حسین علیه السلام نسبت داده شده است هشت دختر و سیزده پسر می باشد. هشت دختر آن حضرت: فاطمه ی کبری و فاطمه ی صغری و زبیده و زینب و سکینه و آن دختر که در خرابه وفات کرد (که بعضی نامش را زبیده و بعضی رقیه گفته اند) و ام کلثوم و صفیه می باشند. و سیزده پسر وی: علی اکبر، علی اوسط، علی اصغر، محمد، جعفر، قاسم، عبدالله، محسن، ابراهیم، حمزه، عمر، زید و عمران بن الحسین علیهم السلام می باشند. در ادامه مصیبات وارد شده بر دختر خردسال امام حسین علیه السلام، حضرت رقیه علیها السلام  که در خرابه ی شام، از شدت سوز و گداز در فراق پدر، جان به جان آفرین تسلیم نمودند را در حد توان ذکر می کنیم.

 حضرت رقیه علیها السلام در عاشورا

در بعضی روایات آمده است: حضرت سکینه علیهاالسلام در روز عاشورا به خواهر سه ساله ای (که به احتمال قوی همان حضرت رقیه علیهاالسلام باشد) گفت: "بیا دامن پدر را بگیریم و نگذاریم برود کشته بشود". امام حسین علیه السلام با شنیدن این سخن بسیار اشک ریخت و آنگاه رقیه علیهاالسلام صدا زد: "بابا! مانعت نمی­شوم. صبر کن تا تو را ببینم". امام حسین علیه السلام او را در آغوش گرفت و لب های خشکیده اش را بوسید. در این هنگام آن نازدانه ندا در داد که:

العطش العطش، فان الظما قد احرقنی

بابا بسیار تشنه ام، شدت تشنگی جگرم را آتش زده است.

امام حسین علیه السلام به او فرمود: "کنار خیمه بنشین تا برای تو آب بیاورم". آنگاه امام حسین علیه السلام برخاست تا به سوی میدان برود، باز هم رقیه دامن پدر را گرفت و با گریه گفت: یا ابة این تمضی عنا؟

بابا جان کجا می روی؟ چرا از ما بریده ای؟

امام علیه السلام یک بار دیگر او را در آغوش گرفت و آرام کرد و سپس با دلی پرخون از او جدا شد.(1)

 آخرین دیدار امام حسین علیه السلام با حضرت رقیه علیها السلام

وداع امام حسین علیه السلام در روز عاشورا با اهل بیت علیهم السلام صحنه ای بسیار جانسوز بود، ولی آخرین صحنه ی دلخراش و جگرسوز، وداع ایشان با دختری سه ساله بود که ذیلا می خوانید: هلال بن نافع، که از سربازان دشمن بود، می گوید: من پیشاپیش صف ایستاده بودم. دیدم امام حسین علیه السلام ، پس از وداع با اهل بیت خود، به سوی میدان می آید. در این هنگام ناگاه چشمم به دخترکی افتاد که از خیمه بیرون آمد و با گامهای لرزان، دوان دوان به دنبال امام حسین علیه السلام شتافت و خود را به آن حضرت رسانید. آنگاه دامن آن حضرت را گرفت و صدا زد:

 یا ابة! انظر الی فانی عطشان.

بابا جان، به من بنگر، من تشنه ام.

شنیدن این سخن کوتاه ولی جگر سوز از زبان کودکی تشنه کام، مثل آن بود که بر زخمهای دل داغدار امام حسین علیه السلام نمک پاشیده باشند. سخن او آنچنان امام حسین علیه السلام را منقلب ساخت که بی اختیار اشک از دیدگانش جاری شد. با چشمی اشکبار به آن دختر فرمود:

الله یسقیک فانه وکیلی.

دخترم، می دانم تشنه هستی خدا ترا سیراب می کند، زیرا او وکیل و پناهگاه من است.

هلال می گوید: پرسیدم "این دخترک که بود و چه نسبتی با امام حسین علیه السلام داشت؟" به من پاسخ دادند: او رقیه علیها السلام دختر سه ساله ی امام حسین علیه السلام است.(2) به یاد لب تشنه ی پدر آب نخورد! عصر عاشورا که دشمنان برای غارت به خیمه ها ریختند، در درون خیمه ها مجموعا 23 کودک از اهل بیت علیهم السلام را یافتند. به عمر سعد گزارش دادند که این 23 کودک، بر اثر تشنگی در خطر مرگ هستند. عمر سعد به آنها اجازه داد به آنها آب بدهند. وقتی که نوبت به حضرت رقیه علیها السلام رسید آن حضرت ظرف آب را گرفت و دوان دوان به سوی قتلگاه حرکت کرد. یکی از سپاهیان دشمن پرسید: کجا می روی؟ حضرت رقیه علیها السلام فرمود: "بابایم تشنه بود. می خواهم او را پیدا کنم و برایش آب ببرم". او گفت: آب را خودت بخور. پدرت را با لب تشنه شهید کردند! حضرت رقیه علیها السلام در حالیکه گریه می کرد، فرمود: "پس من هم آب نمی آشامم".(3) نیز در کتاب مفاتیح الغیب ابن جوزی آمده است که، صالح بن عبدالله می گوید: موقعی که خیمه ها را آتش زدند و اهل بیت علیهم السلام رو به فرار نهادند، دختری کوچک به نظرم آمد که گوشه ی جامه اش آتش گرفته، سراسیمه می­گریست و به اطراف می دوید و اشک می ریخت. مرا به حالت او رحم آمد. به نزد او تاختم تا آتش جامه اش را فرونشانم. همین که صدای سم اسب من را شنید اضطرابش بیشتر شد. گفتم: ای دختر قصد آزارت ندارم. بناچار با ترس ایستاد. از اسب پیاده شدم  و آتش جامه اش را خاموش نمودم و او را دلداری دادم. یکمرتبه فرمود: ای مرد، لبهایم از شدت عطش کبود شده، یک جرعه آب به من بده. از شنیدن کلام رقتی تمام به من دست داده ظرفی پر از آب به او دادم. آب را گرفت و آهی کشید و آهسته رو به راه نهاد. پرسیدم: عزم کجا داری؟ فرمود: خواهر کوچکتری دارم که از من تشنه تر است. گفتم: مترس، زمان منع آب گذشت، شما بنوشید. گفت: ای مرد، سوالی دارم، بابایم حسین علیه السلام تشنه بود، آیا آبش دادند یا نه؟! گفتم: ای دختر نه والله، تا دم آخر می فرمود: (اسقونی شربة من الما) می فرمود: یک شربت آب به من بدهید، ولی کسی او را آبش نداد بلکه جوابش را هم ندادند. وقتی که آن دختر این سخن را از من شنید، آب را نیاشامید، و بعضی از بزرگان می گویند اسم او حضرت رقیه خاتون علیها السلام بوده است.(4) کنار سجاده، چشم به راه پدر بود!

از کتاب سرور المومنین نقل شده است: حضرت رقیه علیها السلام هربار هنگام نماز، سجاده ی پدر را پهن می کرد، و آن حضرت بر روی آن نماز می خواند. ظهر عاشورا نیز، طبق عادت، سجاده ی پدر را پهن کرد و به انتظار نشست. ولی بعد از مدتی، ناگهان دید شمر وارد خیمه شد. رقیه علیها السلام به او گفت: آیا پدرم را ندیدی؟ شمر بعد از آنکه آن کودک را در کنار سجاده، چشم به راه پدر دید، به غلام خود گفت: این دختر را بزن! غلام به این دستور عمل نکرد. شمر خود پیش آمد و چنان سیلی به صورت آن نازدانه زد که عرش خداوند به لرزه درآمد.(5)  

 کنار پیکر خونین پدر، در شب شام غریبان

در کتاب مبکی العیون آمده است: در شب شام غریبان، حضرت زینب علیها السلام در زیر خیمه ی نیم سوخته، اندکی خوابید. در عالم خواب مادرش حضرت فاطمه ی زهرا علیهاالسلام  را دید. عرض کرد: مادرجان آیا از حال ما خبر داری؟!حضرت فاطمه ی زهرا علیهاالسلام فرمود: تاب شنیدن ندارم. حضرت زینب علیهاالسلام عرض کرد: پس شکوه ام را به چه کسی بگویم؟ حضرت فاطمه ی زهرا علیهاالسلام فرمود: "من خود هنگامی که سر از بدن فرزندم حسین علیه السلام جدا می کردند، حاضر بودم. اکنون برخیز و رقیه علیهاالسلام را پیدا کن". حضرت زینب علیهاالسلام برخاست. هر چه صدا زد، حضرت رقیه علیهاالسلام را نیافت. با خواهرش ام کلثوم علیهاالسلام، در حالیکه گریه می کردند و ناله سر می دادند، از خیمه بیرون آمدند و به جستجو پرداختند، تا اینکه نزدیک قتلگاه صدای او را شنیدند. آمدند کنار بدنهای پاره پاره، دیدند رقیه علیهاالسلام خود را روی پیکر مطهر پدر افکنده و در حالیکه دستهایش را به سینه ی پدر چسبانیده است درد و دل می کند. حضرت زینب علیهاالسلام او را نوازش داد. در این وقت سکینه علیهاالسلام نیز آمد و با هم به خیمه بازگشتند. در مسیر راه، سکینه علیهاالسلام از رقیه علیهاالسلام پرسید: چگونه پیکر پدر را جستی؟ او پاسخ داد: "آنقدر پدر پدر کردم که ناگاه صدای پدرم را شنیدم که فرمود: بیا اینجا، من در اینجا هستم".(6)

با اقتباس آزاد از کتاب ستاره ی درخشان شام حضرت رقیه دختر امام حسین علیهاالسلام

  پی نوشت:

_____________________________________________________

1- وقایع عاشورا سید محمد تقی مقدم ص455 و حضرت رقیه علیهاالسلام تالیف شیخ علی فلسفی ص550.

2- سرگذشت جانسوز حضرت رقیه علیهاالسلام ص22 به نقل از وقایع و الحوادث محمد باقر ملبوبی، ج3، ص192.

3- سرگذشت جانسوز حضرت رقیه علیهاالسلام ص29 به نقل لز ثمرات الحیاة ج2، ص38.

4- حضرت رقیه علیهاالسلام، شیخ علی فلسفی ص13.

5- سرگذشت جانسوز حضرت رقیه علیهاالسلام ص26 به نقل از حضرت رقیه علیهاالسلام تالیف علی فلسفی، ص7.

6- سرگذشت جانسوز حضرت رقیه علیهاالسلام، ص27.